ซึ่งจริงๆ แล้ว สามสิ่งที่ว่านี้ ก็ล้วนเป็นสิ่งที่เราควรจะบาลานซ์มันให้ได้มากที่สุด
เพราะเราคงไม่อยากอิ่มโดยที่ไม่อร่อยแทบทุกมื้อ หรือไม่อยากกินอาหารสุขภาพดี
แต่ไม่มีความสุขเพราะมันไม่อิ่ม จนถึงไม่อยากอร่อยดีต่อใจ แต่สุดท้ายก็มาทำร้ายร่างกายเราทีหลัง เพราะกินมากเกินไป

การที่เราหันมาโฟกัสเรื่องของอาหารการกิน จึงถือเป็นแนวทางในการฝึกสติของเราไปในตัว 
เพราะทุกคำที่กิน เคี้ยว กลืน เราจะมีสติในการตระหนักรู้อยู่เสมอ 

แม็กซีน สมิธ (Maxine Smith) ผู้เป็นนักกําหนดอาหาร (Dietitian) กล่าวไว้ว่า

“การฝึกเรื่องของ Mindful Eating ก็เหมือน ‘การฟอร์แมตฮาร์ตไดรฟ์ในสมองของเราใหม่’ และคุณก็จะเริ่มตอบสนองต่อการกินอาหารที่แตกต่างออกไปจากเดิม เช่น ที่ผ่านมาเราอาจจะเคยพยายามยัดอะไรเข้าปาก แม้จะอิ่มมากๆ แล้วก็ตาม หรือแม้แต่กินข้าวเย็นเยอะเกินจนรู้สึกอึดอัดและแน่นไปหมด การกินอย่างมีสติ ก็จะทำให้เรารู้ด้วยว่า ตอนนี้ฉันกำลังหิวหรืออิ่มหรือแค่อยาก

การฝึกกินอย่างมีสติจะช่วยไกด์ให้เรารู้ว่าเมื่อไหร่ควรเริ่มกินและเมื่อไหร่ควรหยุดกิน โดยพิจารณามัน จากสิ่งกระตุ้นภายใน ซึ่งมันยังจะช่วยในเรื่องของการกินตามอารมณ์
และรูปแบบการกินที่ผิดปกติได้ด้วย”

และยังบอกอีกว่า “คุณยังต้องใส่ใจด้วยว่า อาหารที่กินนั้นจะช่วยให้คุณรู้สึกอย่างไรบ้างในระยะสั้น เช่น อาหารนั้นให้พลังงานกับฉัน หรืออาหารนั้นมันทำให้ฉันอยากกินเยอะๆ มากขึ้นไปอีกหรือเปล่า? โดยที่เราไม่ต้องไปตัดสินนะ ว่าอาหารนั้นเป็นอาหารที่ดี หรืออาหารที่ไม่ดี” 

ซึ่งเหตุผลที่เราไม่ควรตีตราอาหารบางอย่างว่าเป็นอาหารที่ไม่ดี หรือบอกตัวเองไว้เลยว่า
“ห้ามกินเด็ดขาด” มันจะสร้างความกดดันให้เรา และทำให้เกิดการตบะแตกได้ง่าย
ฉะนั้นลองเปลี่ยนจากคำว่าห้ามกิน เป็นคำว่า ‘เลือกกิน’ แทนจะดีกว่า
ซึ่งคำว่าเลือกกินก็อาจหมายถึง เราอาจจะเลือกกินเค้ก หรือไอศกรีม แบบนานๆ ที
หรือตั้งเป้าว่าสัปดาห์หนึ่ง จะกินมันเท่าไหร่ไปเลย เป็นต้น

ทีนี้ ปัจจัยที่ทำให้เรามีสติ ไม่ได้มีแค่การเลือกกินอย่างเดียวนะ
เรื่องของ ‘สมาธิขณะกินข้าว’ ก็สำคัญไม่แพ้กัน เพราะถ้าเรากินไปพร้อมกับทำอย่างอื่นไปด้วย
มันอาจนำไปสู่นิสัยการกินที่ไม่ดีต่อสุขภาพ เพราะเราไม่ได้โฟกัสในสิ่งที่กินมากพอ
ง่ายที่สุดที่หลายคนอาจจะลืมทำกันบ่อยๆ ก็คือการค่อยๆ เคี้ยวข้าวช้าๆ
หรือที่คุณแม่ชอบสอนลูกๆ ว่าอย่ากินข้าวเร็ว เดี๋ยวติดคอ นี่ก็ถือเป็นการฝึกสติในการกินขั้นเบสิกที่ควรทำเลยแหละ โดยสมิธได้อธิบายว่า “หากใครมีปัญหาเรื่องการย่อยอาหาร การกินข้าวให้ช้าลง
จะช่วยเรื่องนี้ได้มาก เพราะการเคี้ยวอาหารให้ดี มันจะช่วยเรื่องกระบวนการย่อย” 

อนึ่ง ถ้าเรากินเร็วเกินไป เราจะรู้สึกว่ากินได้เรื่อยๆ ไม่รู้สึกอิ่มสักที จนไปอิ่มอีกทีตอนที่กินไปเยอะมาก ซึ่งหากเป็นแบบนี้บ่อยๆ ก็อาจนำไปสู่สัญญาณของโรคต่างๆ เกี่ยวกับการกินอาหารได้เลยเหมือนกัน กระทั่ง แม้หลายคนจะชอบเล่นโทรศัพท์ไปด้วย หรือดูโทรทัศน์ไปด้วยขณะกิน
แง่หนึ่งมันก็ช่วยทำให้การกินของเรานั้นไม่เหงา และมีความสุขมากขึ้น
แต่ขณะเดียวกัน มันก็ทำให้เราหลุดโฟกัสต่อการกินได้ และทำให้เรากินมันจนเพลิน
การฝึกสติในการกินจึงมีส่วนช่วยให้เรารับรู้ถึงความหิวของเรา ว่ามันหิวจริงๆ หรือไม่ได้หิว
แต่แค่รู้สึกอยากกินเฉยๆ 

ถึงอย่างนั้น เราก็ไม่อยากให้ทุกคนรู้สึกว่าต้องฝึกสติอย่างเคร่งครัดจนเกินไป เพราะนั่นอาจนำมาสู่ความเครียดเพราะกดดันตัวเองก็ได้ ค่อยๆ หาวิธีบาลานซ์ที่เหมาะกับตัวเองกันไป อาจดีที่สุด
ส่วนใครไม่รู้จะเริ่มอย่างไร

 • เรามีวิธีง่ายๆ ซึ่งเป็นคำแนะนำจากนักโภชนาการโดยเฉพาะอย่าง ดร.ลิเลียน เชิง (Lilian Cheung) ผู้เขียนหนังสือ Savor: Mindful Eating, Mindful Life มาฝากกัน

จากปกติที่อาหารมา ก็ตักเข้าปากเลย ลองเปลี่ยนมาใส่ใจในทุกๆ สิ่งบนจาน
ทั้งการมองอาหารว่ามันมีสีอะไรบ้าง ดมกลิ่นของมันว่ากลิ่นถูกใจหรือเปล่า
เนื้อสัมผัสเวลาเคี้ยวเป็นอย่างไร กรอบ นุ่ม ละมุน หรือเป็นแบบไหน ลองวิเคราะห์มันในหัวเงียบๆ
หรือบางคนอาจจะเก็บดีเทลจนถึงเสียงของอาหารเวลาเคี้ยวเพลินๆ ก็เป็นหนึ่งกิจกรรมฝึกสติ
ที่เราว่าก็สนุกไปอีกแบบนะ