
ทำไมเราถึงมักโดนทักว่าแก่กว่าอายุที่เป็นอยู่? ชวนรู้จัก Old Soul ว่าด้วยตัวตนและจิตวิญญาณชรา
หากถามว่า Old Soul คืออะไร? และแปลกไหมหากเรามีจิตวิญญาณที่แก่กว่าอายุ ในหลายครั้งที่เราอาจเคยถูกใครสักคนบอกว่า ‘แก่กว่าอายุ’
ตอนนี้คุณกำลังใช้ชีวิตเพื่อคนอื่นอยู่หรือเปล่า?
หากคุณเป็นคนที่นึกถึงคนอื่นก่อนตัวเอง พยายามทำให้คนอื่นพอใจ แม้ตัวเองจะลำบากหรือไม่มีความสุข เพราะอยากได้รับการยอมรับ ความรัก หรือคำชื่นชมจากผู้อื่น แต่ท้ายที่สุดแล้ว กลับไม่มีใครเห็นค่าสิ่งที่คุณทำ
บางทีคุณอาจกำลังตกอยู่ในภาวะ ‘People Pleaser’
People Pleaser คือ คนที่ทำเพื่อคนอื่นจนละเลยความรู้สึกของตัวเอง ยอมสละความสุขหรือความสบายส่วนตน เพื่อทำให้ผู้อื่นพึงพอใจ การทำเช่นนี้เปรียบเหมือนเครื่องยืนยัน ‘ความสำคัญของตัวเอง’ ว่าเรายังมีความจำเป็น และเป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น
โดยการเป็นมนุษย์ประเภท People Pleaser มีสาเหตุมาจากการไม่มั่นใจในตนเอง หรือไม่มีความมั่นคงภายในจิตใจ จึงต้องการการยอมรับจากคนภายนอก รวมถึงกังวลว่า ถ้าวันหนึ่งเราไม่เป็นแบบที่คนรอบข้างต้องการ พวกเขาจะผิดหวัง ทอดทิ้ง อาจด้วยเพราะว่า เอาความสุขของตัวเองไปผูกไว้กับคนอื่น
| แต่ทำไม ‘คุณค่าของตัวเรา’ ต้องขึ้นอยู่กับความพึงพอใจ
ของคนอื่นด้วยล่ะ?
Psychology Today องค์กรสื่อสัญชาติอเมริกันที่ทำงานด้านจิตวิทยาและพฤติกรรมของมนุษย์ อธิบายว่า บุคคลประเภท People Pleaser อาจมีรากฐานความคิดมาจากความสัมพันธ์ในวัยเด็ก เนื่องจากการเติบโตในครอบครัวที่แสดง ‘ความรักแบบมีเงื่อนไข’ ส่งผลให้เด็กต้องพยายามประพฤติดีตามความต้องการของพ่อแม่ เพราะต้องการความรักและความเอาใจใส่จากครอบครัว
หากลองนึกย้อนไป เราอาจเติบโตมาเช่นนั้นจริงๆ ก็ได้…
เด็กที่พยายามตั้งใจเรียน และเดินตามเส้นทางที่พ่อแม่เลือกให้ เพราะอยากเป็นลูกที่น่าภูมิใจ อยากได้รับความรักและคำชื่นชมจากครอบครัว ทั้งที่จริง เด็กคนนั้นอาจอยากนั่งดูการ์ตูนหน้าทีวีมากกว่าไปเรียนพิเศษในวันหยุด อยากเรียนภาษาฝรั่งเศสมากกว่าทำการทดลองวิทยาศาสตร์
ใครจะไปรู้ว่าเบื้องหลังภายใต้รอยยิ้มแห่งความสำเร็จ เด็กคนนั้นต้องแบกรับความกดดันมากแค่ไหน และนอนร้องไห้อย่างโดดเดี่ยวมากี่ร้อยครั้ง
เด็กที่อ่อนแอคนนั้นยังคงซ่อนอยู่ในตัวเรา ณ วันนี้
| ทำดีเพื่อใคร?
การเป็นคนประเภท People Pleaser นั้นส่งผลดีต่อคนอื่น แต่กลับทำร้ายตัวเองซ้ำเล่าซ้ำเล่าด้วยข้อเสีย 3 ประการ ดังนี้
ข้อเสียที่หนึ่ง การยอมทำเพื่อคนอื่นไปเสียทุกอย่าง อาจทำให้คนอื่นไม่เกรงใจ ไม่ให้เกียรติ ไม่สนใจความรู้สึก และไม่เคารพความคิดเห็นของเรา เพราะคนเหล่านั้นจะมองว่า เขาพูดหรือทำอะไรกับเราก็ได้ สุดท้ายเราก็จะยอมเขาอยู่ดี
ข้อเสียที่สอง การทำให้คนอื่นพึงพอใจ ‘ผลลัพธ์อาจไม่ดีเสมอไป’ อย่าลืมว่า บนโลกนี้ไม่ได้มีแค่คนที่รักและหวังดีต่อผู้อื่น แต่เต็มไปด้วยคนเห็นแก่ตัวจำนวนมาก บางคนอาจต้องการแสวงหาผลประโยชน์จากเราเพียงอย่างเดียว โดยที่เขาไม่เคยมองเห็นคุณค่าในตัวเราด้วยซ้ำ ต่อให้ทำดีแค่ไหน คนที่ไม่รักก็คือไม่รัก เพราะความดีแลกความรักไม่ได้
ข้อเสียที่สาม เราจะไม่มีวันรักตัวเองได้จริงๆ เพราะเราเอาความสุขของตัวเองไปผูกโยงกับความคิดหรือคำพูดของคนอื่น มัวแต่กังวลว่า ถ้าเราทำแบบนี้ คนอื่นจะชอบเราไหม หรือต้องทำแบบไหน คนอื่นจึงจะชอบเรา จนเราลืมวิธีการชอบตัวเองจากมุมมองของตัวเองไปแล้ว
“ไม่เคยมีสักครั้ง ที่เขาจะมองที่เธอและเห็นว่าเป็นอะไรมากกว่าตัวสำรองไว้เรียกหา ในวันที่เขาต้องการ ในวันที่โหดร้าย ในวันที่ผิดหวัง เขาไม่เคยจะอยู่ข้างเธอสักครั้ง แต่วันที่เขาล้ม ทำไมเธอรีบจัง ทำไมต้องคอยอยู่ตรงนั้นเพื่อคนที่เขาไม่แคร์” – เนื้อเพลง รีบจัง, อะตอม ชนกันต์
การพยายามพลีสคนอื่นมากจนเกินไป ไม่มีทางสร้างผลลัพธ์ที่ดี เพราะการใช้ชีวิตอยู่เพื่อคนอื่น ทั้งที่เขาไม่ได้ไยดีว่า เรากำลังเจ็บปวดอยู่หรือเปล่า มันก็ไม่ต่างอะไรกับ ‘ของตาย’ ที่เขาไม่จำเป็นต้องพยายามดูแลรักษา
| วิธีบอกลาภาวะ People Pleaser
วิธีการบอกลาภาวะ People Pleaser นั้นอาจเริ่มต้นจาก ‘การปฏิเสธ’ หากครั้งใดที่เราไม่สะดวกจะช่วยเหลือคนอื่น หรือไม่อยากทำตามที่คนรอบข้างต้องการ เราต้องกล้าที่จะปฏิเสธ และยืนหยัดเพื่อความต้องการของตัวเอง เพื่อแสดงให้อีกฝ่ายเห็นว่า เราไม่ใช่คนเดิมที่ยอมทำทุกอย่างเพื่อคนอื่นอีกต่อไป
การปฏิเสธไม่ใช่การตั้งตนเป็นศัตรูกับใคร แต่คือการพูดคุยอย่างจริงใจและตรงไปตรงมา ว่าเราต้องการอะไร ทำไมจึงไม่สามารถทำตามที่อีกฝ่ายร้องขอได้ เปรียบเสมือนการกำหนดขอบเขต เพื่อให้เราคำนึงถึงความรู้สึกของตนเองก่อนทำตามใจคนอื่น ขณะเดียวกันก็เพื่อให้อีกฝ่ายเคารพความคิดเห็นของเราเช่นกัน
ดังนั้น เราจึงไม่จำเป็นต้องรู้สึกผิด เมื่อปฏิเสธสิ่งที่ตนไม่อยากทำ เพราะการเรียนรู้และหัดพูดคำว่า ‘ไม่’ ถือเป็นสิ่งสำคัญในการดูแลสุขภาพจิตของตัวเอง มันไม่เป็นไรเลยที่เราจะกล่าวปฏิเสธในวันที่ตัวเองไม่พร้อมทำเพื่อคนอื่น เพราะคนที่รักเราจะเข้าใจสิ่งที่เรากำลังเผชิญอยู่ แม้เราจะไม่ได้ทำประโยชน์ให้อีกฝ่ายตลอดเวลาก็ตาม
| คนที่รักเราจะไม่เรียกร้องให้เราอยู่เพื่อเขาเพียงฝ่ายเดียว
แต่เขาจะอยู่เพื่อเราเช่นกัน
อย่างไรก็ตาม การปฏิเสธอาจเป็นเรื่องยากสำหรับคนประเภท People Pleaser เพราะฉะนั้น ในอีกมุมหนึ่ง ถ้าคนใกล้ตัวของเรากำลังตกอยู่ในภาวะนี้ เราก็ควรจะสังเกตและใส่ใจความรู้สึกของอีกฝ่าย หรือถามไถ่อีกฝ่ายไปตรงๆ ว่า
เขารู้สึกอย่างไร
ลำบากใจไหม
กำลังเผชิญปัญหาอะไรอยู่หรือเปล่า
ความห่วงใยเล็กน้อยพวกนี้สามารถเปลี่ยนปัญหาใหญ่ในความสัมพันธ์ให้กลายเป็น Healthy Relationship ได้
หวังว่า People Pleaser ทุกคนที่โอบกอดคนอื่น จะหันมาโอบกอดตัวเองมากขึ้น รวมถึงคนที่ถูกโอบกอดมาโดยตลอดก็จะมอบอ้อมกอดที่อบอุ่นคืนกลับไปให้คนที่รักคุณด้วยเช่นกัน
และอาจพึงระลึกไว้เสมอว่า เราสมควรได้รับความรักจากตัวเองมากที่สุด โดยไม่จำเป็นต้องรอคอยหรืออ้อนวอนขอความรักจากใคร
Writer | จุฬาลักษณ์ เดชะ
Illustrator | Arunnoon
หากถามว่า Old Soul คืออะไร? และแปลกไหมหากเรามีจิตวิญญาณที่แก่กว่าอายุ ในหลายครั้งที่เราอาจเคยถูกใครสักคนบอกว่า ‘แก่กว่าอายุ’
พูดคุยถึงเรื่องราวการเดินทางของครอบครัวที่กลายมาเป็นเรื่องเล่าแห่งความรัก ศรัทธา ปาฏิหาริย์ ในเพจ ‘มีลูกเป็นครู’ ซึ่งมี แม่หน่อย-กนกวรรณ หรุ่นบรรจบ คุณแม่ของน้องตโจ เด็กชายอารมณ์ดีวัย 9 ขวบ เป็นผู้ก่อตั้ง และมี พ่อบอล-รณรงค์ ประดิษฐ์ทัศนีย์ เป็นกองหนุนที่คอยเสริมกำลังใจอยู่ไม่ห่าง
The Present Move ชวนคุยกับ พีช-พัชณาพร วิมลสาระวงค์ หรือที่หลายคนรู้จักในชื่อของ ‘Peachful’ ศิลปินนักวาดภาพประกอบเจ้าของลายเส้นสุดน่ารักพร้อมด้วยนัยที่แฝงไปด้วยการฮีลใจ และ แมค-ณัฐพงศ์ วิวัฒนะประเสริฐ ผู้ร่วมก่อตั้ง ‘Peachful : Peace of mind’