เคยไหม? มีความฝันแต่ไม่กล้าบอกใคร เพราะกลัวไม่สมหวัง กลัวทำไม่สำเร็จ ความรู้สึกแบบนี้ไม่ใช่สิ่งที่ผิดเลย เพราะที่จริงแล้ว การบอกเล่าคนอื่นสามารถส่งผลให้เป้าหมายไม่สำเร็จตามที่หวัง ซึ่งอาจเกิดขึ้นจาก 5 สาเหตุ ดังนี้

• รู้สึกสำเร็จก่อนลงมือทำ

การบอกเล่าสิ่งที่อยากทำกับคนอื่น ไม่ว่าอีกฝ่ายจะเป็นเพื่อน แฟน ครอบครัว หรือเจ้านาย มักส่งผลให้เรารู้สึกเหมือนได้รับการยอมรับจากผู้อื่น และ ‘บรรลุเป้าหมาย’ นั้นแล้ว ทั้งที่ในความเป็นจริง อาจยังไม่ได้เริ่มลงมือเลยก็ตาม เนื่องจากสมองของมนุษย์มักสับสนระหว่าง ‘การกล่าวถึง’ กับ ‘การลงมือทำจริง’ ส่งผลให้เมื่อเราพูดถึงเป้าหมายกับคนอื่นไปแล้ว ความพยายามและความมุ่งมั่นในการทำตามเป้าหมายที่วางไว้จึงลดลงจากเดิม

• ความรู้สึกแย่ที่เกิดจากคำชม

นับเป็นเรื่องปกติที่คนรอบตัวจะเอ่ยคำชื่นชม เมื่อเราแบ่งปันเป้าหมายในอนาคตกับพวกเขา แต่คำชมเชยอาจกลายเป็นเรื่องแย่ ถ้าคนเราล้มเหลวหลังจากได้รับ ‘คำชมที่เน้นตัวบุคคล’ เช่น เธอสอบติดคณะนี้แน่นอน เพราะเธอเป็นคนมีพรสวรรค์ แทนที่จะเป็น ‘คำชื่นชมที่เน้นกระบวนการ’ เช่น เธอขยันมากที่ตั้งใจอ่านหนังสือทุกวัน เนื่องจากคำชื่นชมรูปแบบแรกจะย้อนกลับมาตอกย้ำความผิดพลาดของตัวเรา ทำให้รู้สึกแย่และผิดหวังในตัวเองมากขึ้น ส่งผลให้ ‘แรงจูงใจภายใน’ (Intrinsic Motivation) ซึ่งคือความต้องการและความสนใจต่อเป้าหมายลดต่ำลง ดังนั้น การได้รับคำชมที่เน้นตัวบุคคลจึงอาจทำให้เราเดินทางไปไม่ถึงฝันในที่สุด

• กลัวความล้มเหลว และการตัดสินจากผู้อื่น

แน่นอนว่าเส้นทางในการพิชิตเป้าหมายไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ หรือเป็นดั่งใจหวังเสียทุกอย่าง บางคนประสบความสำเร็จ แต่หลายคนก็ล้มเหลว การป่าวประกาศเป้าหมายของตัวเองให้คนอื่นทราบ อาจสร้างความเครียด กดดัน และกังวลภายในจิตใจ ทำให้เราไม่กล้าเสี่ยงทำสิ่งใหม่ๆ ที่อาจพาไปถึงความสำเร็จ เนื่องจากเรากลัวที่จะล้มเหลวต่อหน้าคนอื่น และกลัวถูกตัดสินในแง่ลบ หากทำเป้าหมายนั้นไม่สำเร็จ ดังนั้น หลังจากแบ่งปันเรื่องราวกับคนอื่นไปแล้ว การทำตามเป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมกับประคับประคองจิตใจให้แข็งแรง จึงไม่ใช่เรื่องง่ายสำหรับบางคน

• อิทธิพลจากผู้อื่นส่งผลต่อปลายทาง

หากบอกเป้าหมายกับคนอื่นแล้ว ปฏิเสธไม่ได้ว่า ความสำเร็จของเป้าหมายไม่ได้ขึ้นอยู่กับเราเพียงคนเดียว เพราะ ‘ปัจจัยภายนอก’ หรือ ‘การรับรู้ของบุคคลภายนอก’ อาจมีอิทธิพลต่อการตัดสินใจ การกระทำ และผลลัพธ์ปลายทางของเรา เช่น เราเปลี่ยนวิธีการทำธุรกิจตามแนะนำของเพื่อนที่ประสบความสำเร็จด้านนี้ แต่เมื่อลองทำแล้ว ธุรกิจกลับแย่ลงกว่าเดิม เพราะวิธีนั้นไม่เหมาะกับเรา ตัวอย่างนี้ชี้ให้เห็นว่า ปัจจัยภายนอกอาจก่อให้เกิดผลลัพธ์ที่ไม่ดีได้เช่นกัน

• ล้มเลิกเป้าหมาย เมื่อได้ยินเรื่องการแข่งขัน

การแข่งขันสูงทำให้บรรลุผลสำเร็จได้ยากขึ้น เราจึงอาจยอมแพ้ต่อเป้าหมายตั้งแต่ยังไม่ได้ลงสนามแข่ง เมื่อผู้อื่นชี้ให้เห็นว่า มีผู้คนจำนวนมากที่พยายามไขว่คว้าความฝันเดียวกับเรา แม้จะเป็นคำแนะนำที่มาจากเจตนาดี แต่มันอาจทำให้เรากังวลเกี่ยวกับการแข่งขันที่ต้องเผชิญ และทำลายความมั่นใจของเราในทางอ้อม จนเราล้มเลิกเป้าหมายของตัวเอง เพราะไม่อยากล้มเหลวและพ่ายแพ้จากการแข่งขัน

ยิ่งไปกว่านั้น ไม่ใช่ทุกคนที่จะปรารถนาดีต่อเรา ดังสุภาษิตที่ว่า ‘รู้หน้าไม่รู้ใจ’ บางคนอาจเป็นผู้หวังดีประสงค์ร้าย แสร้งว่าเป็นที่ปรึกษาที่ดี แต่จริงๆ แล้วไม่อยากให้เราประสบความสำเร็จ จึงพยายามขัดขวางด้วยการให้คำแนะนำที่ไม่ดี หรือแสดงออกว่าไม่เชื่อมั่นในตัวเรา ดังนั้น เราจึงต้องพิจารณาให้ดีและถี่ถ้วนว่า จะแบ่งปันเป้าหมายอันสำคัญนี้กับใคร รวมถึงควรเปิดเผยเรื่องราวของตัวเองมากน้อยแค่ไหน เพื่อป้องกันความเสี่ยงต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้