The Present Move

Empathy และ Sympathy ต่างกันอย่างไร?

The Present Move | Mindful Global Citizens

เราจะทำอย่างไร เพื่อให้สามารถเข้าถึงใจ
และไม่ใคร่ตัดสิน

เชื่อว่าหลายคนอาจเคยได้ยินคำว่า ‘Empathy’ กันมาไม่น้อย โดยเฉพาะพักหลังมาคำนี้ก็ยิ่งทวีคูณการใช้บ่อยๆ ขึ้นในหลากหลายบริบท

แต่รู้หรือไม่? เจ้า Empathy คำนี้ยังมีคำที่มีความคล้ายกันอย่างมาก และหลายคนอาจแยกความแตกต่างของ 2 คำนี้ไม่ค่อยออก (เพราะเอาเข้าจริงก็มีความคล้ายกันในบางประการอยู่เหมือนกัน แถมหน้าตาการสะกดของคำยังมีความคล้ายกันอีก) คำนี้ที่ว่าคือ ‘Sympathy’ นั่นเอง

ในวันนี้เราจึงอยากชวนทุกท่านที่กำลังอ่านโพสต์นี้อยู่มาสำรวจความเหมือนและความต่างของคำนี้ไปพร้อมๆ กัน ทั้งเพื่อให้เกิดความเข้าใจอย่างแท้จริง และสามารถใช้ได้ถูกต้องในแต่ละบริบทและสถานการณ์

| การฟังอย่าง ‘เข้าใจ’ ไม่ใช่แค่สงสาร แต่รู้สึกตามไปกับเรื่องที่รับรู้มา

อาจกล่าวได้อย่างโดยง่ายว่า ‘Sympathy’ แปลเป็นไทยอย่างง่ายที่สุดว่า ‘ความเห็นอกเห็นใจ’ หรือ ‘ความสงสาร’ เมื่อเราได้รับรู้ความรู้สึกหรือเรื่องเราที่เขาถ่ายทอดสถานการณ์บางอย่างของเขาให้เราได้รับฟัง

ในขณะที่ ‘Empathy’ จะมีความหมายลึกซึ้งขึ้น ซึ่งหมายถึง ‘ความสามารถในการเข้าอกเข้าใจผู้อื่น’

ซึ่งหากถามว่าสิ่งที่แตกต่างกันระหว่าง 2 คำนี้คืออะไร? สิ่งสำคัญที่สุดคือ ‘จุดยืน’ หรือ ‘มุมมอง’ เมื่อเรามองเข้าไปในแต่ละเรื่องราวของคนเหล่านั้น

กล่าวคือ เราอาจรู้สึกสงสาร (Sympathy) เมื่อเห็นใครสักคนที่เป็นทุกข์ และอาจเกิดความรู้สึกอยากช่วยอะไรเขาสักอย่างถ้าเป็นไปได้ ในขณะที่หากเรารู้สึกเข้าอกเข้าใจ (Empathy) เราอาจจะยิ่งพยายามทำความเข้าใจว่าสิ่งที่เขากำลังเผชิญอยู่คืออะไร เพื่อที่จะได้มองในภาพใหญ่ให้เข้าใจถึงสถานการณ์ที่เขากำลังเผชิญได้อยู่อย่างมากที่สุด ความเห็นอกเห็นใจดังกล่าวนี้คือการนำเอาใจเขามาใส่ใจเรา แต่ในขณะเดียวกันก็ไม่นำเอาความคิดของตัวเราเองไปยัดใส่ในความรู้สึกของเขา เพราะเราแต่ละคนล้วนเจอสถานการณ์ที่แตกต่างกัน

แต่สิ่งสำคัญที่สุดของ Empathy ก็คือ ‘การเข้าถึงใจ’ และ ‘ไม่ใคร่ตัดสิน’
รวมถึงไม่นำเอา ‘ความรู้สึกส่วนตัว’ ของตัวเรา
เข้าไปตัดสิน
หรือเป็นศูนย์กลาง

ยิ่งไปกว่านั้นทักษะความเห็นอกเห็นใจยังเป็นอะไรที่เราฝึกฝนกันได้ ผ่านการเข้าใจตัวเอง รับรู้ความรู้สึกของคนอื่น และเมื่อเรายิ่งตระหนักรู้และเท่าทันความรู้สึกของตัวเองมากขึ้นเท่าไร เราก็จะยิ่งเข้าถึงใจของคนอื่นได้มากขึ้นเท่านั้น

| ชวนรู้จักเทคนิค ‘การฟังอย่างลึกซึ้ง’ (Deep Listening) เทคนิคดีๆ ที่นักจิตวิทยาใช้ เพื่อให้เข้าถึงใจและไม่ใคร่ตัดสิน

ในหลายการอบรมบ่มเพาะนักจิตวิทยา หรือกระทั่งการเรียนจิตวิทยาเบื้องต้นในทางปฏิบัติเองก็ตาม หนึ่งในเทคนิคที่ขาดไม่ได้สำหรับการจะเป็นนักจิตวิทยาที่ดี คือ ‘การตั้งใจฟังอย่างลึกซึ้ง’ (Deep Listening) ซึ่งหมายถึง การฟังในสิ่งที่เกิดขึ้นในปัจจุบันขณะ เรียกได้ว่าเป็นการฟังที่ใส่ใจผู้พูดอย่างแท้จริง โดยจะฟังให้ลึกซึ้งไปกว่าแค่การได้ยินคำพูด แต่ยังสัมผัสได้ถึงความรู้สึกอื่นๆ ที่ถึงแม้ผู้พูดจะไม่ได้เอ่ยออกมาแต่เราก็ยังรู้สึกถึงมันได้ และทั้งหมดทั้งมวลนี้จะเป็น ‘การฟัง’
โดย
‘ปราศจากอคติ’ อย่างแท้จริง

โดยเราอาจเริ่มทำขึ้นด้วยวิธีง่ายๆ ดังนี้

  1. เปิดใจให้กว้างเข้าไว้ และตั้งใจฟังทุกอย่างด้วยสติอย่างดีที่สุด
  2. เปิดการตระหนักรู้ ค่อยๆ ทำความเข้าใจอะไรใดๆ ไปทีละส่วน
  3. ไม่พูดแทรกหรือพูดต่อในทันทีที่อีกฝ่ายพูดจบ
  4. รู้เท่าทันความรู้สึกของตัวเราเอง (เช่นกัน)
  5. หากเกินจะรับไหวอย่าลืมดูแลตัวเอง

เชื่อเราสิว่าการมีหัวใจที่เปิดกว้าง รับฟังและเท่าทันความรู้สึกคนอื่นได้อย่างดีนั้นไม่ใช่เรื่องยากเกินกว่าเราทุกคนจะทำไม่ได้ 

หากอย่างน้อยชีวิตนี้คุณเคยร้องไห้ตามซีรีส์ เพลง หนัง ละคร หรือเรื่องราวของบุคคลที่ทั้งไกลและใกล้ตัวอยู่บ้าง รู้สักไปกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น อารมณ์และความรู้สึก หรืออาจรวมไปถึงคุณค่าและความคิดของเขาเองเช่นกัน เหล่านั้นคือสิ่งที่แสดงให้เห็นได้อย่างชัดเจนว่า

“เราเองก็เป็นได้นะ คนที่เข้าถึงใจและไม่ใคร่ตัดสินผู้อื่น”

เพราะการรับฟังอย่างดีล้วนเป็นทักษะพื้นฐานของมนุษย์ อีกทั้งความเป็นมนุษย์ยังคงทำงานอย่างดีในตัวพวกเราทุกคน

เรื่องราวและความรู้สึกที่ถูกถ่ายทอดออกมา
สถานการณ์ที่แต่ละคนเจออย่างแตกต่างกัน
ความรู้สึกที่อยากมีใครสักคน ‘รับฟัง’ หรือกระทั่ง ‘กอดปลอบ’ ในวันที่รู้สึกแย่

เหล่านั้นก็ดีไม่น้อยเลย หากเราได้เป็นทั้งผู้รับและผู้ส่งต่อมวลความรู้สึกดีๆ ที่เราทุกคนมีให้แก่กันเพราะการเข้าถึงใจ และไม่ใคร่ตัดสิน
ผ่านการแลกเปลี่ยนและเรียนรู้เรื่องราวระหว่างกัน
ล้วนเป็นสายสัมพันธ์ที่แยกจากกันไม่ขาดของเรา
ในฐานะที่เป็นมนุษย์

เรื่อง | ภาพตะวัน

ภาพ | Arunnoon

Very Demure, Very Mindful สงบ สง่า อย่างมีสติ เราเรียนรู้อะไรได้บ้างจากเทรนด์ไวรัลนี้

ใครที่เล่น TikTok ช่วงเดือนที่ผ่านมา น่าจะผ่านตาคลิปวิดีโอสาวผิวสี ผมบลอนด์ ที่ออกมาแนะนำการวางตัวของสาวยุคใหม่ จนกลายเป็นไวรัลที่มีคนนำไปแชร์ต่อกันอย่างแพร่หลาย