ทั้ง 4 อย่างที่กล่าวไป ทั้งหมดทั้งมวลล้วนส่งผลและกระทบต่อกันเพื่อสร้างการรับรู้ที่เรามีต่อประสบการณ์หนึ่ง ซึ่งเรามักจะรับรู้ทั้งความคิด อารมณ์ ความรู้สึกทางกาย และพฤติกรรมในคราวเดียว ไม่ได้แยกส่วนกัน ราวกับว่าทั้ง 4 อย่างนั้นเกาะเกี่ยวราวกับว่าเป็นเรื่องเดียวกันอย่างแยกไม่ขาด

แต่สิ่งสำคัญก็คือ เราจะต้องฝึก ‘แยก’ สิ่งเหล่านี้ออกจากกันให้ได้ ซึ่งหากทำได้สิ่งที่ตามมาคือ เราจะเห็นสิ่งที่เป็นอยู่และรู้เท่าทันสถานการณ์ที่เกิดมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งจะทำให้เห็นว่าเราจะมีอะไรที่พอจะทำหรือเปลี่ยนแปลงในตอนนี้ได้บ้าง

ดังเช่นที่ในหนังสือยกตัวอย่างว่า ในห้วงเวลาหนึ่งเราอาจรู้สึกกำลังเศร้า มีความคิดภายในใจว่า “ฉันมันเป็นคนขี้แพ้” ส่งต่อถึงต้องการปลีกตัวออกจากกลุ่มเพื่อน และรู้สึกพลังงานต่ำ ไม่อยากอาหาร

ซึ่งอาจแกะองค์ประกอบออกมาได้ดังนี้ 

อารมณ์ : เศร้า จิตตก
ความคิด : “ฉันมันเป็นคนขี้แพ้”
พฤติกรรม : ปลีกตัว
ความรู้สึกทางกาย : พลังงานต่ำ ไม่อยากอาหาร

ดังนั้น การจมดิ่งอยู่กับความคิดเชิงลบจะยิ่งเพิ่มความรู้สึกจิตตก และความรู้สึกจิตตกก็จะยิ่งเพิ่มการคิดลบ ซึ่งส่งผลให้เราติดอยู่ในวังวนของอาการจิตตกอย่างแก้ไขไม่ได้

แต่เมื่อเราแยกออกมาเป็นองค์ประกอบปัจจัยให้เห็นออกมาได้แล้ว รวมถึงเข้าใจกลไกทางร่างกาย และได้สังเกตสิ่งที่อยู่ในจิตใจอย่างละเอียดถี่ถ้วน เราก็จะพัฒนาได้ถึงการตระหนักเพื่อสังเกตสิ่งที่เกิดขึ้นในสภาพแวดล้อมและความสัมพันธ์ รวมถึงผลกระทบที่สิ่งเหล่านั้นส่งผลต่อตัวเรา เมื่อภายนอกและภายในสามารถเชื่อมต่อกันได้อย่างแท้จริง เราก็จะพอรู้ได้ว่ สิ่งที่กำลังกังวลจนไม่สบายตัวและสบายใจอยู่เช่นนี้เป็นเพราะอะไรกันแน่ เป็นเพราะความต้องการบางอย่างที่ไม่ได้รับการตอบสนองหรือเปล่า หรือเป็นเพราะคำถามบางอย่างที่ยังไม่ได้รับคำตอบหรือไม่ ถึงแม้บางสิ่งอย่างจะซับซ้อน แต่หากเราพิจารณาและตระหนักรู้จนเข้าใจ จะช่วยให้เราเข้าใจสิ่งที่เป็นอยู่มากขึ้นอย่างแน่นอน