The Present Move | Mindful Global Citizens
“จิตใจที่ยืดหยุ่นจะไม่มีวันแตกสลาย”
ความยืดหยุ่น (Resilience) มักเป็นคำที่เราได้ยินกันอยู่บ่อยครั้ง แต่อาจด้วยความที่ดูนามธรรม เลยทำให้เราคิดภาพตามไม่ค่อยออกว่าตกลงแล้ว ‘ความยืดหยุ่น’ ที่ว่ามีหน้าตาเป็นอย่างไร และต้อง ‘ยืดหยุ่น’ แค่ไหนจึงจะเรียกว่ายืดหยุ่นจริงๆ
สำหรับสมาคมจิตวิทยาอเมริกัน (American Psychological Association : APA) ได้ให้คำนิยามกับคำนี้เอาไว้ว่าหมายถึงกระบวนการและผลลัพธ์ของการปรับตัวให้เข้ากับอะไรก็ตามที่เข้ามาปะทะกับชีวิต ไม่ว่าจะมีความยากลำบากหรือท้าทายมากเพียงใดก็สามารถผ่านไปได้อย่างดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งในทางจิตใจ อารมณ์ พฤติกรรม และการปรับตัวเข้ากับความต้องการภายนอกและภายใน
หรืออาจกล่าวอย่างเข้าใจโดยง่าย คือ ความสามารถในการรับมือเมื่อพบเจอกับปัญหาและอุปสรรคต่างๆ ในชีวิต เช่น ปัญหาเกี่ยวกับเรื่องการงาน การเงิน สุขภาพหรือโรคภัยไข้เจ็บ ปัญหาครอบครัว หรือกระทั่งการสูญเสียบุคคลหรือสิ่งที่มีค่าไปจากชีวิต ซึ่งแน่นอนว่าทั้งหมดทั้งมวลที่กล่าวมาข้างต้นนั้นย่อมเป็นเรื่องใหญ่ในชีวิต และปฏิเสธแทบไม่ได้ว่าเมื่อสิ่งเหล่านี้มาปะทะกับชีวิตเรานั้น ความสูญเสียที่ว่าเมื่อมากระทบกับเรามักจะรู้สึกสั่นคลอนจนกระทั่งทำให้เสียศูนย์ และจมอยู่กับความเศร้าเสียใจหลังเจอกับปัญหาที่ในหลายครั้งก็ยังไร้ซึ่งทางออก
แต่อย่างไรก็ตาม แม้ว่าทุกปัญหาจะมีทางเข้า (ทั้งที่เรารู้ตัวและไม่รู้ตัวเลยก็ตามให้ตายเถอะ) แต่บุคคลที่มีความยืดหยุ่นทางจิตใจมักจะไม่ปล่อยให้ตัวเราอยู่กับอะไรๆ ที่ไม่ดีต่อใจนานๆ
ราวกับหัวใจที่ไม่ใช่กระดาษที่ถูกฉีก
ไม่ใช่แก้วที่แตกดังเพล้งแล้วพังทลาย
แต่เป็นหัวใจที่ยืดหยุ่นได้ไปตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนไป
เป็นความอ่อนโยนที่ไม่โอนอ่อนต่ออุปสรรคและปัญหาแม้ว่าจะมีอะไรๆ มากระทบ
วันนี้เราจึงอยากช่วยทุกคนมารู้จักรูปแบบของ ‘ความยืดหยุ่นทางจิตใจ’ ว่ามีลักษณะอย่างไร และจะทำอย่างไรให้เราสามารถมีจิตใจที่ยืดหยุ่นหากแต่ยืนหยัดในการรับมือกับปัญหาที่เข้ามาปะทะในชีวิตได้บ้าง
| มีความสามารถทางร่างกาย (Physical Competence) ที่ดี
อันได้แก่ การมีสุขภาพแข็งแรง อารมณ์คงที่ราบรื่น สามารถปรับตัวได้เข้ากับสภาพแวดล้อม และไม่หวั่นไหวโอนอ่อนไปตามสถานการณ์ใหม่ๆ ที่ไม่คุ้นชินมากจนเสียศูนย์
| มีความสามารถทางด้านสังคมและมีสัมพันธภาพ (Social and Relation Competence)
อันได้แก่ ความสามารถในการพัฒนาและรักษาไว้ซึ่งความไว้วางใจ มีความสามารถในการช่วยเหลือทั้งผู้อื่นและตนเองทั้งในแง่การตระหนักรู้และมีความเห็นอกเห็นใจซึ่งกันและกัน
| มีความสามารถทางด้านการรู้คิด (Cognitive Competence)
อันได้แก่ ความสามารถในการวางแผน แก้ไขปัญหา เชื่อในการควบคุมของตนเองและเชื่อในการมองโลกว่าไม่ไร้ซึ่งความหวัง ในขณะเดียวกันก็มีความสามารถในการประเมินสถานการณ์ตรงหน้าอย่างเป็นจริง
| มีความสามารถทางด้านอารมณ์ (Emotional Competence)
อันได้แก่ ความสามารถในการควบคุมอารมณ์ มองคุณค่าของตนเองตามความเป็นจริง รวมถึงมีความอดทน
และพร้อมรอคอยโอกาสที่จะเข้ามา
| มีความสามารถทางด้านคุณธรรม (Moral Competence)
อันได้แก่ การช่วยเหลือบุคคลอื่น มีความรับผิดชอบต่อสังคม ทั้งยังมีความผูกพันและมีส่วนร่วมในฐานะพลเมืองของสังคม
| มีความสามารถทางจิตวิญญาณ (Spiritual Competence)
ซึ่งหมายถึงการมีศรัทธาและมองเห็นความหมายของชีวิตผ่านการเชื่อมั่นในจิตวิญญาณ
ซึ่งความสามารถทั้ง 6 อย่างที่ว่ามานี้ ล้วนเป็นลักษณะที่เป็นองค์ประกอบสำคัญของการมีจิตใจที่ยืดหยุ่น ซึ่งทั้งหมดทั้งมวลที่กล่าวไปข้างต้นนี้ล้วนจะเป็นหมุดหมายสำคัญ ซึ่งปฏิเสธแทบไม่ได้เลยว่า ในโลกที่มีความผันผวนสูงเช่นดังในทุกวันนี้ ผู้ที่มีความยืดหยุ่นทางจิตใจสูงก็จะยิ่งนำพาตนเองให้สามารถฟื้นคืนจากความทุกข์ทางจิตใจในเรื่องต่างๆ ได้อย่างดี และสามารถปรับตัวตามสถานการณ์ได้จนเข้าสู่ภาวะปกติ ซึ่งเรียกได้ว่าเป็นสิ่งสำคัญที่ทุกคนควรคำนึงถึงและมีติดตัวเอาไว้ โดยที่ยังถือเป็นทักษะที่ฝึกฝนกันได้ตลอดชีวิต
เพราะในชีวิตเรายังต้องประสบพบเจอกับเรื่องราวต่างๆ อีกมาก
และการมีจิตใจที่ยืดหยุ่นนั้นจะทำให้เราไม่มีวันแตกสลาย
‘ทำไมฉันถึงรู้สึกอย่างนี้นะ’ (ころべばいいのに) หนังสือภาพที่เต็มเปี่ยมไปด้วยสีสันจาก ชินสุเกะ โยชิทาเกะ ที่ชวนผู้อ่านทุกท่านขบคิดไปกับเรื่องของ ‘อารมณ์อันไม่พึงประสงค์’
วันนี้ The Present Move ขอชวนผู้อ่านทุกท่านมาจับเข่าคุยกันเรื่องความตายกับ คุณเอกภพ สิทธิวรรณธนะ ผู้ประสานงานโครงการชุมชนกรุณาเพื่อการอยู่และตายดี กลุ่ม Peaceful Death ว่าด้วยเรื่องราวของ ‘การตายดี’ และการเตรียมตัวกับความตาย
The Present Move ชวนคุยกับ พีช-พัชณาพร วิมลสาระวงค์ หรือที่หลายคนรู้จักในชื่อของ ‘Peachful’ ศิลปินนักวาดภาพประกอบเจ้าของลายเส้นสุดน่ารักพร้อมด้วยนัยที่แฝงไปด้วยการฮีลใจ และ แมค-ณัฐพงศ์ วิวัฒนะประเสริฐ ผู้ร่วมก่อตั้ง ‘Peachful : Peace of mind’
